.jpg)
Kanal Açma, Diş Çekme ve Profil Frezeleme Stratejileri
- freze tek
- 22 Eyl
- 3 dakikada okunur
Ta
laşlı imalat süreçlerinde frezeleme operasyonları, parçaların fonksiyonel yüzeylerini ve kritik geometrilerini oluşturmada önemli bir rol oynar. Özellikle kanal açma (slotting), diş çekme (thread milling) ve profil frezeleme (profile milling) işlemleri, yüksek hassasiyet ve verimlilik gerektiren uygulamalardır. Bu yazıda, bu üç kritik operasyon için stratejiler, takım seçimi, saha uygulama örnekleri ve kontrol adımları ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Ayrıca Frezetek’in sunduğu çözümler ve HI-CUT (Germany) markalı kesici takımlar üzerinden örnekler paylaşılacaktır.
🔹 Kanal Açma Frezelerme (Slotting)
Tanım: Kanal açma, iş parçası üzerinde belirli genişlik ve derinlikte olukların açılması işlemidir. CNC frezelerde sıklıkla kullanılan bu yöntem, hem düz hem de T-kanalların (T-slots) işlenmesinde tercih edilir.
Stratejiler ve Takım Seçimi:
Parmak Frezeler (End Mills): Düz kanallar ve cep boşaltmalarda çok yönlü kullanılır. Frezetek’in stoklarında bulunan HI-CUT karbür parmak frezeler, dar kanal işlemlerinde yüksek rijitlik ve uzun takım ömrü sağlar. Frezetek Düz Karbür Frezeler
T-Frezeler (T-Slot Cutters): T-kanalı açma işlemlerinde kullanılır. Alt genişletme (undercut) yapılabilir, ancak dikkatli kullanılmalıdır. Frezetek T Frezeler
Disk Frezeler: Geniş ve düz kanallar açmak için idealdir, talaş tahliyesi rahattır.
Form Frezeler: Özel profil kanalları için kullanılır, tek adımda formu verir.
Kesme Stratejisi:
Çoklu paso ile talaş yükü dengelenir.
Yanal talaş derinliği (ae) toplam takım çapının %40–60’ını geçmemelidir.
Dar kanallarda yüksek basınçlı soğutma sıvısı (high-pressure coolant) önerilir.
Saha Örneği:
Kalıp imalatında T-slot açma operasyonu sırasında, HI-CUT freze takımları ile talaş sıkışması önlenmiş, kanal yüzey kalitesi artırılmıştır.
Kontrol Adımları:
Kanal genişliği ve derinliği toleranslara uygun mu?
Talaş boşaltma yeterli mi, kanal yüzeyinde sıkışma veya çizik var mı?
Takım uç aşınması optik büyüteç ile kontrol edildi mi?
🔹 Diş Çekme (Thread Milling)
Tanım: Diş çekme, iş parçasına vida formunun CNC freze makineleri ile açılması işlemidir. Klasik kılavuz çekmeye (tapping) göre daha esnek ve güvenilir bir yöntemdir.
Avantajları:
Aynı takımla farklı çaplarda diş açılabilir.
Talaş sıkışması riski düşüktür.
Kırık takım riski minimumdur.
Stratejiler:
Takım Tipi: Tek dişli (single-row) veya çok dişli (multi-row) diş frezeleri kullanılabilir.
Takım Yolu (Toolpath): Helisel interpolasyon (helical interpolation) ile işlenir.
Kesme Parametreleri: Talaş derinliği (ap) genellikle 0,2–0,5 mm; helisel giriş/çıkış hareketleri ile kırılma riski azaltılır.
Saha Örneği:
Havacılık sektöründe titanyum malzemeye M12 diş açma uygulamasında, Frezetek tarafından sağlanan HI-CUT diş frezeleri ile kılavuz kırılma riski ortadan kalkmış, diş yüzey kalitesi iyileşmiştir.
Kontrol Adımları:
Diş profil ölçümü için vidalı halka mastarı kullanıldı mı?
Diş formunda deformasyon veya adım hatası var mı?
Yüzey pürüzlülüğü (Ra) standart değerler içinde mi?
🔹 Profil Frezeleme (Profile Milling)
Tanım: Profil frezeleme, parçanın dış hatlarının (outer contour) veya iç boşluklarının (inner cavity) CNC frezelerle işlenmesidir.
Stratejiler:
Takım Seçimi: Küçük çaplı yarıçaplı parmak frezeler ve kaplamalı karbür frezeler kullanılır. Frezetek’in HI-CUT kaplamalı frezeleri, sert malzemelerde uzun takım ömrü sağlar.
Kesme Yöntemleri: Tırman kesme (climb milling) düşük kuvvet ve iyi yüzey kalitesi sağlar; konvansiyonel kesme sert yüzeylerde ömrü artırır.
Takım Yolu Stratejisi: Kontur frezeleme (contour milling) ve adaptif kaba işleme (adaptive roughing) ile yüksek talaş kaldırma oranı elde edilir.
Saha Örneği:
Otomotiv kalıp üretiminde, komple kalıp dış konturunun işlenmesi sırasında Frezetek stoklarında bulunan HI-CUT adaptif kaba işleme frezeleri ile %30 daha kısa çevrim süresi elde edilmiştir.
Kontrol Adımları:
Profil ölçümleri CMM cihazı ile doğrulandı mı?
Kenar çapakları temizlendi mi?
Profilde koniklik veya yüzey dalgalanması gözlemlendi mi?
🔹 Genel Öneriler - Kanal Açma, Diş Çekme ve Profil Frezeleme (Detaylı Teknik)
Takım Kaplamaları: TiAlN, AlCrN gibi yüksek performanslı kaplamalar, yüksek sıcaklıklarda ve sert malzemelerde aşınmayı azaltır. Kaplama seçimi, işlenecek malzemenin sertliğine ve işlem hızına göre optimize edilmelidir.
Takım Geometrisi: Köşe radyusları ve helis açıları, talaş akışını ve yüzey kalitesini doğrudan etkiler. Örneğin 45° helis açısı, titreşimi azaltır ve talaş tahliyesini kolaylaştırır.
Bağlama ve Sabitleme: İş parçasının rijit bağlanması, titreşimi ve takım kırılma riskini azaltır. Mümkün olan en kısa çıkıntı (overhang) ile işlem yapılmalıdır.
CNC Parametre Optimizasyonu: Kesme hızı (vc), ilerleme hızı (fz) ve paso derinlikleri (ap/ae), malzeme türüne göre hesaplanmalıdır. Örneğin sert alaşımlarda düşük fz ve ap ile yüksek vc tercih edilmelidir.
Talaş Tahliyesi: Kanal ve cep açma işlemlerinde talaş sıkışmasını önlemek için yüksek basınçlı soğutma veya talaş tahliye kanalları kullanılmalıdır.
Titreşim Kontrolü: Frezeleme sırasında chatter oluşumu, hem yüzey kalitesini düşürür hem de takım ömrünü azaltır. Takım seçimi, bağlama ve kesme parametreleri ile minimize edilmelidir.
Kalite Kontrol: İşlem sonrası ölçümler (CMM, mikrometre, yüzey pürüzlülüğü ölçümleri) ve talaş atık analizi ile proses doğrulanmalıdır.
Düzenli Takım Kontrolü: Freze uçlarının aşınması, çap değişimi ve köşe kırılmaları düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bu, işlem hatalarını ve duruş sürelerini minimize eder.
Sonuç
Kanal açma, diş çekme ve profil frezeleme, CNC frezeleme operasyonlarının en kritik süreçlerindendir. Frezetek’in sağladığı HI-CUT (Germany) kesici takımlar ve güçlü stok altyapısı sayesinde, üretim süreçlerinde hem takım ömrü uzatılabilir hem de işleme kalitesi artırılabilir. Profesyonel üreticiler için bu stratejilerin uygulanması, rekabetçi, güvenilir ve sürdürülebilir bir üretim süreci sunar.
➡ Daha fazla teknik içerik için Frezetek Blog bölümümüzü ziyaret edebilirsiniz.
Yorumlar